Zaman keçir? Yox səhv olaraq belə düşünürsünüz!…zaman dayanıb siz keçib gedirsiniz. (Zaman geçiyor mu? Hayır, yanlış düşünüyorsunuz!… Zaman yerinde duruyor, siz geçip gidiyorsunuz.) Vatikan, Monaco ve Aurora turlarından sonra biraz Avrupa’nın dışına çıkıyoruz ve bu seferki durağımız Bakü. Dünyanın farklı kültürlerini tanıma ve şehirlerini sanal olarak gezme turumuzda Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de bolca sanal tur ile karşılaştık, sırada sizi gezdirmek var.
Bu turda dinlemeniz için müzik önerim 2009 Eurovizyon’da Azerbaycan’ın üçüncü olduğu şarkı, şehri enerji ile gezmenizi sağlayacaktır. Size önerdiğim bir diğer şarkı ise tarihi anlamda çok değerli bir şarkı. Bu şarkının yazarı Üzeyir Hacıbeyli aynı zamanda Azerbaycan Milli Marşının da yazarıdır. 28 Mayıs 1918 tarihinde ülke kurulup ilk kez Osmanlı, İngiliz başbakanlarını kabul ettikleri zaman milli marş olmadığı için bu şarkı seslendirilmiş. Müziğimizi de açtıysak artık seyahatimize başlayabiliriz.
Tarihini Keşfedelim
Şehri tanımaya yine bir müzeden başlayacağım, fakat bu sefer çok farklı bir müze olacak bu. Özellikle dış mimarisi ile bir hayli ilginizi çekecektir. Büyük bir halının içinde Azerbaycan halı tarihine çıkıyoruz. Biraz daha masallaştıralım ve uçan bir halının üzerinden geçmişe gidelim. Hem de baya bir uzak zamana, milattan önce dört bin filan mesela. Azerbaycan Halı Müzesi ülkenin en önemli müzelerinden biri olarak kabul ediliyor. Dünya’nın en büyük ve ilk halı müzesi olması da önemini daha da artırıyor. Müzede 14. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar 4601 halıyı inceleyerek zamana tanıklık edebilirsiniz. Medeniyetin halılarda yaşayışı, kültürü tanımanıza destek olacaktır. Toplam 3 kattan oluşan halı koleksiyonunun yanı sıra en alt katta bulunan eski takıların olduğu odaya da bakmadan geçmeyin.
Beş bin yıl önce Sümerlerin denediği bir resim sanatı olan mozaik, Şeki Hanları Sarayı’nda sanatının zirvesini yaşamış diyebileceğiniz, etrafınızı saran muhteşem mozaik yapıların içinde bulacaksınız kendinizi. Kapının girişinden dahi sizi karşılayan harika mozaik işçilik karşısında büyüleneceksiniz. Bahçesinde 1530 yılından kalma tarihi ağaçları kısa bir seyre dalıp geçmişe yolculuk yapın. Kim bilir o kadar süre içinde ne zorluklarla başa çıkarak ayakta kaldı. İçeride muhteşem bir işçilik sizleri bekliyor. Hazırsanız içeri girelim. Bu sarayı diğerlerinden ayıran en büyük özellik inşası sırasında çivi kullanılmamış olması ve duvarlardaki işlemeleridir. Aynı zamanda UNESCO Dünya Mirası listesinde koruma altındadır. Odaları tek tek inceleyerek gezdikten sonra kendinizi üst katın balkonundan dışarıdaki harika dağ manzarasına bakarken bulacaksınız. Kocaman tarihi çınarlar ve arkasındaki uçsuz bucaksız doğa manzarası. Hiçbir zaman bu güzelliğin bozulmamasını dileyerek diğer odalara geçiyoruz. Halı sanatına verilen değere burada da şahit oluyoruz.
Kültür Ateşeleri
Bir ülkenin kültürünü tanımak için kültürün alındığı yerlerden olan üniversite turu yapmak da faydalı olacaktır. Azerbaycan’da bulunan Ada Üniversitesi’nde sanal bir tura çıkıyoruz. Okulun içinde bulunan Ada Park’a hayran kalacaksınız.
1972 yılında tamamlanan Haydar Aliyev Sarayı, 1991’e kadar Lenin Sarayı olarak, 2003 yılında Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in ölümüne kadar da Cumhuriyet Sarayı olarak adlandırılmış. Bu turda sanal seyahat etmek de ayrı bir zevk aldım. Çünkü normalde gittiğimizde göremeyeceğimiz yerleri dahi bu sayede görebildim. Mesela salonun reji bölümünü tüm detayıyla turladım, muhtemelen kulis olarak kullanılan bir odanın köşesindeki harika piyanonun tuşlarında gezdirdim gözlerimi. Bir de Haydar Aliyev Kültür Merkezi var. Türk bir firma tarafından inşaa edilen dalgalı yapı dıştan dahi kendini büyülüyor. Dalgalı mimarisi ise Azerbaycan mitolojisinde yer alan Hazar Denizi’nin yükselişini yansıtmaktadır. Haydar Aliyev’in doğumunun 89. yıldönümünde açılarak neo-fütürizmin çarpıcı bir örneğini oluşturmaktadır. Peki adına bunca saraylar, kültür merkezleri ve daha niceleri adanan, Azerbaycan’ın 3. Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev kimdir diye düşünüyoruz sizi böyle alalım. Kültür Merkezinin çevresini turlamanız mümkün. Bir başka Kültür Merkezi olan Bakü Kültür Merkezi’ni de gezmek isterseniz linki bıraktım.
Sanal Motosiklet Turu mu?
Motosiklet ehliyetiniz var mı? Yoksa da sorun değil bu seferlik hallederiz. Eski şehire motorsikletle sanal bir tura çıkıyoruz. Antalya’yı bilenler Kaleiçi’ne mutlaka gitmiştir. Burası da Bakü’nün Kaleiçi versiyonu. Topkapı gibi büyük bir kalenin içinden girerek başlıyor eski şehir turumuz. Motorun gidiş yönüne göre ekranı döndürmeyi unutmayın. Tarihi dar sokakların arasındaki safari turumuzu tamamladıktan sonra biraz önce girdiğimiz Topkapı Sarayı’nın girişine benzeyen kalenin içini birazcık daha detaylı gezebilirsiniz. Eski şehrin etrafını çevreleyen 12. yüzyıldan kalma duvarlar UNESCO tarafından korunmaktadır.
Eski şehirden çıkıp biraz daha yeni şehire giriyoruz. Alev Kuleleri olarak adlandırılan bu üç kuleden oluşan gökdelenlerin dış kaplaması tamamen LED ekranlarla kaplı. Uzaktan bakıldığında alevi yansıtan bu görüntüsü, yapıyı tanımayanlar için ürkütücü bir görüntü oluşturabilir.
Kobustan Milli Parkı’nı mutlaka ziyaret etmeden geçmeyin. Özellikle UNESCO Dünya Mirası odasına girince büyüleneceksiniz. Taş devri odasına girdiğinizde de zamanda bu sefer büyük bir yolculuk yapacaksınız ve o dönemde bulunan taşları ve üzerlerine yapılan resimleri yakından inceleyebilirsiniz. Eski zaman sanatçılarının eserleri ile tanıştıktan sonra müzenin dışına çıkıp tarihi biraz da doğada tanıklık edin.
Şimdi sırada Bakü’nün harika manzarasını keşfetme zamanı. Monaco yazım ile sanal tur yapanlar tanık olmuştur, orada da harika bir manzara vardı. Bu manzarayı görünce de aklıma orası geldi. Hazar denizinin nefis manzarasını içinize çekin ve bir an manzaraya karşı fotoğraf çekilen insanların arasında hissedin kendinizi.
Sanal tur yaptık da otel görmedim dememek için sizi Porto Oteli’ne götürüyorum. Fakat otel adı gibi Porto’da değil Bakü’de. Adı gibi binanın dış görünüşü, özellikle canlı renkleri insana Portekiz’i hatırlatıyor. Oteli ne yapayım deyip yaşayışını tanımak adına da evlerini gezebilirsiniz. Biraz daha gezmek isteyenler.
Gönül ister ki çok daha fazla sanal gezebilmek. Azerbaycan ülkesi sanal tur konusuna çok önem vermiş olacak ki gitmeden gezebileceğimiz onlarca yer var. Daha fazla uzatıp sizleri sıkmamak adına sadece ilgilenenler için linkleri paylaşıyorum, eğer daha ayrıntılı tanımak isterseniz siz bu linklerden devam edin.
Daha Fazlasını İsteyenlere
Bakü’de hazar denizinin kokusunu içinize çekmek için buraya, Bakü Coca Cola fabrikasını gezmek için buraya, sanat müzesini gezmek isteyenler buraya, Bakü geceleri için buraya, Bakü açık hava müzesi için buraya, Kukla tiyatrosunun önünü görmek isteyenler, çeşmeler meydanı için buraya, kış parkı için de buraya, müze merkezi için buraya, ateşgah tapınağı için buraya, Azerbaycan Ulusal Sanat Müzesi için buraya, hızlı bir Bakü turu için buraya ve daha detaycılar da buraya ve buraya tıklayabilirsiniz. Burada bazı turlar sadece 360 derece etrafınızda dönebildiğiniz bazılarında ise ileri geri hareket de edebildiğiniz turlar var. Fakat hepsinde de o yerleri fazlası ile keşfedebilirsiniz.
Bir de bu yerlerin neden bu kadar aşırı temiz olduğunun sebebini bilmesem de imrenerek izliyorum.
Canım Google Earth’üme de uğramadan geçmeyeceğiz tabii. Google Earth ile de sokak sokak yürüyebileceğinizi biliyorsunuz. O zaman biraz da Bakü sokaklarında kaybolma vakti.
Bonus
Azerbaycan ile pek ilgisi olmasa da Bakü sanal turunda denk geldiğim harika bir sanal turu sizinle paylaşmadan geçemeyeceğim. Beatles’ı sever misiniz? Hadi biraz eskilere gidelim. Zaman aracımıza binelim ve Beatles konserine gidelim. Hem de bu sefer seyirci olarak değil, sahneden Paul, John, George veya Ringo’nun gözünden. Karşınızda Twist and Shout. Bale gösterisinden, futbol maçına, klasik müzikten rap’e bir çok konser ve daha fazla için buraya tıklayabilirsiniz.
Xeyallarin gercek, umudlerin ise sonsuz olsun, umud ile yasa sevgi ile qal.
*Bu yazıda verdiği ek bilgiler ve destekleri için Metin Hasanzade’ye çok teşekkür ederiz.
Ellerine emeğine sağlık. Zevkle okudum.